مسجد پادشاهی لاهور (پادشاهی مسجد) یا مسجد پادْشاهی و یا مسجدِ عالَمگیری، از باشکوه‌ترین بناهای تاریخی پاکستان است که با سنگ‌های مرمرین قرمز رنگ خود، بیانگر اوج هنر معماری ایرانی است.

شهر باستانی لاهور دومین شهر بزرگ پاکستان محل بناها و اماکن تاریخی متعددی است که از میان آن مسجد پادشاهی همچون نگینی می درخشد.
این بنای تاریخی در قسمت غرب قلعه تاریخی لاهور قرار دارد و در سال های قدیم، اطراف آن دیواری عظیم ساخته شده بود که امروز تنها در قسمت هایی از این دو بنای تاریخی این دیوارها توانسته است با مقاومت در برابر حوادث تاریخی و خشم طبیعت به حیات خود ادامه دهد.
عظمت و شکوه این مسجد به اندازه ای است که هر ساله صدها هزار نفر از گردشگران خارجی از این مسجد دیدن می کنند.
مسجد پادشاهی ششمین مسجد بزرگ جهان و دومین مسجد بزرگ پاکستان پس از ‘فیصل مسجد اسلام آباد’ است و می تواند پذیرای ۱۰۰ هزار نمازگزار باشد.
ساخت این بنای عظیم در سال ۱۶۷۱ میلادی از سوی اورنگزیب پادشاه گورکانیان هند که در شبه قاره به پادشاهان مغول معروف است آغاز شد و این بنا با تلاش شبانه روزی کارگران هندی و معماران ایرانی طی دو سال یعنی ۱۶۷۳ به پایه تکمیل رسید.
این بنای بی نظیر یادگار مهمی از شاهکارهای معماری سلسله گورکانیان هند است که برای بنای آن از آجرهای کوره ای پخته شده با روکشی از سنگ های شنی به رنگ قرمز و مرمر استفاده شد.
مسجد پادشاهی پس از افول سلسله گورکانیان به اشغال ‘سیک ها’ و سپس استعمار پیر انگلیس درآمد.
این مسجد در آن زمان به عنوان دژ نظامی مورد استفاده قرار گرفت، پس از استقلال پاکستان مسجد پادشاهی به عنوان یکی از نمادهای اصلی کشور جدید التاسیس تبدیل شد .
دولت پاکستان در سال ۲۰۰۸ میلادی مرمت و بازسازی این مسجد تاریخی را آغاز کرد و در حال حاضر این مسجد به حالت اولیه که در قرن ۱۷ میلادی ساخته شده بود درآمده است.
مهندسان پاکستانی در هنگام بازسازی مسجد و مفروش کردن صحن آن به منظور حفظ اصالت اولیه آن از سنگهای قرمز منطقه ‘جی پور’ در راجستان هند که در سال ۱۶۷۱ مواد اولیه از همین منطقه تامین شده بود استفاده کردند
در محوطه بیرونی مسجد پادشاهی و در فاصله کمتر از قلعه لاهور مقبره علامه اقبال لاهور فیلسوف و شاعر بزرگ فارسی زبان شبه قاره هند قرار دارد.
در پاکستان از علامه اقبال به دلیل مطرح کردن اهمیت تشکیل کشوری مسلمان نشین برای مردم شبه قاره به عنوان معمار پاکستان یاد می شود.
برای ورود به صحن اصلی مسجد دروازه بزرگی قرار دارد که به ‘دروازه عالمگیر’ معروف است که پس از پیمودن ۲۲ پله بزرگ در سه طرف میتوان وارد مسجد شد.
در سر در ورودی مسجد نیز کتیبه ای به زبان فارسی و خط ثلث نستعلیق نگاشته شده است که زمان تاسیس این بنا در آن نگاشته شده است.
پس از گذشت از درب اصلی با صحنی بزرگ و قرمز رنگ با مساحت ۲۷۶ هزار متر فوت مواجه خواهیم شد .
همانند معماری مساجد ایرانی، وسط صحن مسجد پادشاهی لاهور حوضی بزرگ وجود دارد که برای گرفته وضو از سوی نمازگزاران ساخته شده است.
قسمت درونی و بیرونی مسجد با دقت زیاد از سنگ های مرمر سفید با رنگ و نقش و نگارهای مختلف تزین و حکاکی شده است و بازتابی از معماری اسلامی ایرانی است که از سوی پادشاهان مغول بکار گرفته شد.
صحن اصلی مسجد به هفت بخش تقسیم می شود که سه قسمت از آن با دو گنبد کوچک و یک گنبد بزرگ با سنگ مرمر سفید باستونهایی عظیم پوشانیده شده است .
در تزئینات درونی مسجد نیز از منبت کاری، گچکاری، حکاکی با نقش و نگارهای زیبا بر روی دیوار استفاده شده است که زیبایی مسجد را دو چندان می کند .
در چهار گوشه مسجد نیز چهار منار هشت ضلعی سه طبقه با ارتفاع ۶۰ متر وجود دارد که در قدیم از آن برای نگهبانی و حفظ مسجد از حملات دشمنان نیز مورد استفاده قرار می گرفت
هر چند در حدود ۳۵۰ سال از بنای باشکوه مسجد پادشاهی از سوی معماران ایرانی می گذرد اما عظمت و شکوه آن بیانگر نفوذ و ریشه دار بودن فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی در شبه قاره هند است.

منبع:خبرگزاری ایرنا/